مهاجرت تحصیلی به آلمان

اگر شما هم قصد مهاجرت از نوع تحصیلی را دارید قطعاً به طور مستقیم یا غیر مستقیم مقصد آلمان به گوشتان خورده است. اوایل دوره کرونا به دلیل حجم زیاد تقاضای ویزای تحصیلی آلمان شرایط مهاجرت به این کشور کمی سخت شده بود. چند سال بعد با رویکرد جدید دولت ایتالیا برای جذب دانشجو، جذابیت آلمان در بین مقاصد اروپایی تا حد زیادی برای مهاجرت تحصیلی کم تر هم شد. اما طی چند سال گذشته دولت این کشور شرایط بسیار ویژه و جذابی را برای مهاجرانی که قصد مهاجرت کردن به آلمان به صورت تحصیلی را دارند فراهم کرده است. شرایط جدید آلمان برای جذب دانشجو این امکان را به شما می‌دهد تا در صورت داشتن شرایط لازم شانس خود را برای دریافت اقامت دائم آلمان نیز امتحان کنید. در این قسمت به توضیح بیشتر گام‌های مختلف مهاجرت تحصیلی به آلمان خواهیم پرداخت، اما قبل از شرح مسیر بد نیست نگاهی به برخی علل جذابیت این کشور بپردازیم.

چرا آلمان ؟

شاید برایتان سوال شده باشد که دلیل محبوبیت همه گیر آلمان برای مهاجرت تحصیلی چیست؟ در این بخش قصد داریم برخی از یژگی‌های منحصر به فرد کشور آلمان که در مقایسه با بقیه مقاصد مهاجرتی رتری ایجاد می‌کنند را بررسی کنیم:

• دانشگاه های آلمان

آلمان در جایگاه یک کشور صنعتی و یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا قرار دارد که اعتبار و سطح کیفی دانشگاه‌های این کشور نیز در بین اروپا زبانزد است. کشور آلمان از ابتدا به عنوان کشوری شناخته می‌شد که تحصیل در آن رایگان یا با هزینه بسیار پایین امکان‌پذیر است. اکثر دانشگاه‌های دولتی آلمان در صورتی که شما مدرک مورد نیاز زبان آلمانی را ارائه دهید به صورت رایگان پذیرای شما خواهند بود؛ حتی در صورتی که شما جزو آن دسته از کسانی هستید که می‌خواهید با زبان انگلیسی برای مهاجرت تحصیلی به کشور آلمان اقدام کنید نیز جای نگرانی نیست، خبر خوبی که برایتان داریم این است که شهریه دانشگاه‌های این کشور در مقایسه با بقیه کشورها بسیار پایین تر است.

• اجازه ی کار همزمان با تحصیل

یکی از کاربردی‌ترین و مهم‌ترین شرایطی که دولت آلمان برای متقاضیان ویزای تحصیلی فراهم کرده است اجازه کار همزمان با تحصیل است. این موضوع در امر پوشش دادن هزینه‌های زندگی می‌تواند بسیار کاربردی و حائز اهمیت باشد. شما با دریافت اقامت تحصیلی کشور آلمان می‌توانید ۱۲۰ روز در سال در این کشور کار کنید.

• شرایط اقامتی

دولت آلمان شرایط بسیار ویژه‌ای را برای متقاضیان ویزای تحصیلی فراهم کرده است. شما پس از طی کردن دوران تحصیل خود در این کشور می‌توانید برای اقامت دائم آلمان اقدام کنید. پس از قوانین جدیدی که برای مهاجران در نظر گرفته شده اخذ پاسپورت آلمانی در انتهای این مسیر نیز دور از تصور نخواهد بود.

• آینده ی شغلی

کشور آلمان جزو آن دسته از کشورهایی محسوب می‌شود که نیاز به نیروی متخصص جوان دارد. در صورتی که شما از یکی از دانشگاه‌های معتبر آلمان فارغ التحصیل شوید ی‌توانید ویزای خود را برای زندگی و کار در این کشور تمدید کنید. علی الخصوص رشته‌های فنی و مهندسی از نمونه رشته‌هایی هستند که آینده شغلی بسیار خوبی در آلمان دارند.

• ویزای شنگن

از اونجا که کشور آلمان جزو اتحادیه شنگن است شما با دریافت ویزای تحصیلی این کشور ی‌توانید به تمامی کشورهای حوزه شنگن سفر کنید. بدیهی است که در صورتی که اقامت این کشور را داشته باشید نیز ممانعتی برای سفر به کشورهای حوزه شنگن نخواهید داشت.

شرایط مهاجرت تحصیلی به آلمان

برای ورود به کشور آلمان مشابه بقیه کشورهای دنیا شما نیاز به ویزا دارید. ویزای تحصیلی آلمان به دو دسته کلی تقسیم می‌شود که در ادامه به طور مفصل توضیح داده خواهند شد:

• ویزای درخواست تحصیل در آلمان

گاهی شما قصد مهاجرت تحصیلی به آلمان را دارید و علی رغم داشتن نامه تاییدیه توانسته‌اید به طور رسمی از دانشگاهی در آلمان پذیرش بگیرید. در این صورت شما می‌توانید از ویزای درخواست تحصیل در آلمان استفاده کرده و به خاک این کشور سفر کنید. این ویزا به شما این امکان را می‌دهد که ظرف مدت ۳ ماه بتوانید پذیرش رسمی از یکی از دانشگاه‌های آلمان را اخذ کنید. لازم به ذکر است که این ویزا تا ۶ ماه قابل تمدید است یعنی شما نهایتاً ۹ ماه زمان دارید تا بتوانید از یکی از دانشگاه‌های آلمان پذیرش بگیرید. پس از گرفتن پذیرش دانشگاه می‌توانید ویزای خود را به ویزای تحصیلی تبدیل کنید و برای این کار نیازی به ترک خاک آلمان نخواهید داشت.

• ویزای تحصیلی آلمان

ویزای تحصیلی آلمان مخصوص کسانی است که پذیرش رسمی از یکی از دانشگاه‌ها یا کالج‌های آلمان دریافت کرده باشند. مدت اعتبار این ویزا ۳ ماه است. شما در طی این سه ماه فرصت دارید تا مجوز اقامت دانشجویی در آلمان را از سازمان اتباع خارجی در این کشور دریافت کنید. شما با اقامت تحصیلی می‌توانید تا دو سال در خاک این کشور زندگی کنید، البته که اگر طول مدت تحصیل شما طولانی‌تر باشد این اقامت قابل تمدید است. یکی از ارزشمندترین امتیازهایی که با داشتن اقامت تحصیلی در این کشور دریافت خواهید کرد اجازه کار در آلمان است. شما با این اقامت اجازه ۱۲۰ روز کار در سال در این کشور را خواهید داشت.

حالا که با انواع ویزای تحصیلی در آلمان آشنا شدید به به بررسی مدارک لازم و شرایط مورد نیاز برای اخذ ویزای تحصیلی آلمان خواهیم پرداخت :

• فرم درخواست ویزای دانشجویی آلمان
• پاسپورت
• ۲ قطعه عکس جدید
• سوابق تحصیلی و ریز نمرات
• انگیزه نامه
• مدرک زبان
• فیش پرداخت ۷۵ یورو بابت درخواست ویزا 
• بیمه درمانی
• تمکن مالی
• عدم سوء‌پیشینه
• گواهی ازدواج (برای متاهلین)

برخی از این آیتم ها دارای نکاتی هستند که به طور خلاصه شرح داده خواهند شد :

مدرک زبان

معروف ترین آزمون‌های مورد تایید دانشگاه‌های آلمان برای دو زبان آلمانی و انگلیسی آزمون‌های زیر هستند:

زبان انگلیسی : آیلتس و تافل

زبان آلمانی : DSH، TestDaF، DSD و GDS (گوته)

بیمه درمانی 

همان بیمه سلامت که حداقل مدت اعتبار آن ۳ ماه با حداقل سقف پوشش هزینه ۳۰ هزار یورو است.

تمکن مالی

 بهترین و راحت‌ترین راه برای ارائه تمکن مالی به سفارت آلمان پرینت حساب بانکی است. حداقل موجودی بانکی متقاضی برای درخواست ویزای تحصیلی حدود ۱۰ هزار یورو برای یک سال است. البته که روش‌های دیگری برای اثبات تمکن مالی نیز وجود دارد اما شفاف‌ترین و راحت‌ترین راه ارائه موجودی حساب است. یکی دیگر از راه‌های ارائه تمکن مالی ارائه تعهدنامه‌ای از سوی والدین مبنی بر پوشش دادن هزینه فرزندشان در آلمان است برای این کار نیاز به صورتحساب بانکی ۶ ماه گذشته حساب یکی از والدین دارید. داشتن بورسیه تحصیلی یا ارائه تعهدنامه‌ای از طرف یکی از اقوام یا خویشاوندان در خاک آلمان مبنی بر پوشش دادن هزینه زندگی و تحصیل شما نیز از راه‌های دیگر ارائه تمکن مالی هستند.

مهاجرت تحصیلی به آلمان چقدر هزینه دارد ؟

هزینه مهاجرت تحصیلی همیشه یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده مقصد مهاجرت است. هزینه مهاجرت تحصیلی همواره به چند دسته تقسیم بندی می‌شود. بخشی از این هزینه مبالغی است که شما قبل از سفر به کشور مقصد می‌پردازید. قسمت دوم شهریه دانشگاه و آخرین بخش آن هزینه زندگی شما در آن کشور است.

بخش اول هزینه های شما هزینه‌هایی که شما برای تهیه مدارک خود مانند ترجمه مدارک هویتی و تحصیلی، پاسپورت و … می‌کنید.در این بخش تفاوت چندانی بین آلمان و بقیه کشورها نیست. 

وجه تمایز اصلی هزینه‌های مهاجرت تحصیلی به آلمان با بقیه کشورها در بخش هزینه مربوط به دانشگاه است. شاید برایتان عجیب باشد که هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی آلمان بین ۱۰۰ تا ۳۵۰ یورو است! که آن هم صرفاً برای ثبت نام است.اما در صورتی که شما قصد تحصیل در موسسات خصوصی کشور آلمان را داشته باشید باید هزینه حدود ۲۰ هزار تا ۴۰ هزار یورو در سال به عنوان شهریه دانشگاه در نظر داشته باشید.

و در نهایت هزینه زندگی در کشور آلمان چقدر است؟ گرچه که این هزینه بسته به سبک زندگی شما و نحوه خرج کردن و البته محل اقامت شما دارد، اما به طور حدودی برای یک زندگی دانشجویی درآلمان رقمی بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ یورو در ماه نیاز خواهید داشت.

شهریه ی دانشگاه های خصوصی آلمان

شاید این امکان برای شما فراهم نشود که بتوانید از دانشگاه‌های دولتی این کشور پذیرش بگیرید. در این صورت شما موظف به پرداخت شهریه موسسه یا دانشگاه خصوصی خواهید بود. این شهریه بسته به دانشگاه شما مقطع تحصیلی شما و رشته شما متفاوت خواهد بود. در اینجا به عنوان مثال شهریه برخی از رشته‌های پرطرفدار ذکر خواهد شد:

• پزشکی و دندانپزشکی : ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ یورو سالانه
• حقوق : ۳۰۰ تا ۲۰۰۰۰ یورو سالانه
• مهندسی : ۵۰۰ تا ۲۰۰۰۰ یورو سالانه
• مدیریت و ام بی ای : ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰۰ یورو سالانه
• معماری : ۵۰۰ تا ۶۰۰۰ یورو سالانه

بورسیه تحصیلی کشور آلمان

همانطور که پیشتر اشاره کردیم هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی آلمان بین ۱۰۰ تا ۳۵۰ یورو است که هنگام بت نام پرداخت می‌شود. اما تامین هزینه های زندگی در آلمان برای بسیاری از افراد مشکل‌ است. شما می‌توانی چه برای تامین هزینه‌های زندگی در آلمان و یا برای پرداخت شهریه دانشگاه یا موسسه خصوصی برای دریافت بورسیه تحصیلی اقدام کنید. به طور کلی بورسیه تاثیر در کشور آلمان به دو دسته دولتی و غیر دولتی تقسیم می‌شود. برخی از انواع این بورسیه‌ها تمامی هزینه‌های زندگی و تحصیل شما را پوشش می‌دهند و برخی نیز به صورت کمک هزینه خواهند بود. اسامی انواع بورسیه های تحصیلی آلمان به شرح زیر است:

• بورسیه ملی DeutschlandStipendium
• Konrad-Adenauer-Stiftung
• ایراسموس
• DAAD (The German Academic Exchange Service)
• بنیاد هاینریش بل (Heinrich Böll Foundation Scholarship)

تحصیل در کشور آلمان چقدر طول می‌کشد ؟

پاسخ به این سوال بستگی به مقطع تحصیلی شما دارد. تحصیل در مقطع کارشناسی در کشور آلمان حدوداً ۳ تا ۴ سال زمان می‌برد. این مدت زمان برای کارشناسی ارشد ۲ تا ۳ سال و برای دکترا ۴ تا ۶ سال است.

بهترین دانشگاه های آلمان برای تحصیل

در‌ این قسمت به بررسی دانشگاه های برتر کشور آلمان خواهیم پرداخت. موسسه‌های مختلفی در سطح جهان هستند که هرساله دانشگاه‌های جهان را رتبه‌ بندی می‌کنند. این رتبه بندی بر اساس معیارهای خاصی انجام می‌گیرد. معیار های نظیر : اعتبار علمی، تعداد اعضای هیئت‌علمی، کیفیت و تعداد مقالات و تحقیقات، تعداد دانشجویان بین‌المللی و… . در میان تمامی این موسسات، رتبه بندی QS از اعتبار بیشتری برخوردار است. در ادامه اسامی دانشگاه های برتر آلمان و رنکینگ QS آنها را در سال ۲۰۲۴ مشاهده خواهید کرد:

• دانشگاه فنی مونیخ (TUM) : رتبه ۳۷
• دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (LMU) : رتبه ۵۴
• دانشگاه هایدلبرگ Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg : رتبه ۸۷
• دانشگاه آزاد برلین (Frieie Universität Berlin) : رتبه ۹۸
• دانشگاه هومبولت برلین (HU) : رتبه ۱۲۰
• موسسه فناوری کارلسروهه (Karlsruhe Institute of Technology) : رتبه ۱۱۹
• دانشگاه فنی آخن ( RWTH Aachen university) : رتبه ۱۰۶
• دانشگاه توبینگن (Universität Tübingen) : رتبه ۲۱۳
• دانشگاه فرایبورگ (Albert-Ludwigs-Universitaet Freiburg) :رتبه ۱۹۲